လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ားအေနျဖင့္ ငါးပါးသီလကုိ မက်ိဳး မေပါက္ မေျပာက္ မၾကားဘဲ ထိန္းသိမ္းႏုိင္လွ်င္ သီလစင္ၾကယ္ၿပီး ဘ၀သံသရာအတြက္ စိတ္ေအးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သီလစင္ၾကယ္လွ်င္ စိတ္တည္ၾကည္ႏုိင္ပါသည္။ စိတ္တည္ၾကည္ေနတဲ့ သူအတြက္ အမွန္တရားကို သိရွိဖို႔ရန္ လြယ္ကူသြားပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ငါးပါးသီလကုိ မက်ိဳး မေပါက္ မေျပာက္ မၾကားေအာင္ ထိန္းသိမ္းၾကပါကုန္။ ။
က်ိဳး
ငါးပါးသီလထဲမွ အစဆုံး သီလႏွင့္ ေနာက္ဆုံး သီလ ပ်က္လွ်င္ သီလက်ိဳးသည္ဟု ေခၚပါသည္။ (ပါဏာတိပါတႏွင့္သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္)
ေပါက္
အလယ္သီလ ပ်က္လွ်င္ သီလေပါက္သည္ဟု ေခၚပါသည္။
(ကာေမသု မိစၦာစာရ သိကၡာပုဒ္)
ေျပာက္
တစ္ခုျခား သီလပ်က္လွ်င္ သီလေျပာက္(အစက္အေျပာက္ျဖစ္)သည္ဟု ေခၚပါသည္။
(ပါဏာတိပါတ+ကာေမသုမိစၦာစာရ+သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္) သုိ႔မဟုတ္ (အဒိႏၷာဒါန+မုသာ၀ါဒသိကၡာပုဒ္)
ၾကား
ႏွစ္ခု သုံးခုစီ သီလပ်က္လွ်င္ သီလၾကားသည္ဟု ေခၚပါသည္။
(ပါဏာတိပါတ၊အဒိႏၷာဒါန၊ ကာေမသုမိစၦာစာရသိကၡာပုဒ္+ မုသာ၀ါဒ၊ သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္) သုိ႔မဟုတ္
(ပါဏာတိပါတ၊အဒိႏၷာဒါန+ ကာေမသုမိစၦာစာရသိကၡာပုဒ္၊ မုသာ၀ါဒ၊ သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္)
လကၤာ။
ငါးပါးသီလ၊ ေစာင့္ထိန္းမွ၊ ဘ၀ခ်မ္းသာမွာ။
က်ိဳးေပါက္ေျပာက္ၾကား၊ ထုိေလးပါး၊ ေရွာင္ရွားၾကေလရာ။
စ-ဆုံး ပ်က္လွ်င္၊ က်ိဳးသည္ပင္၊ ေခၚတြင္မွတ္ၾကရာ။
အလယ္ပ်က္က၊ ေပါက္ၿပဲရ၊ မုခ်မွတ္စရာ။
တစ္ခုျခားပ်က္၊ ေျပာက္ ျပတ္ထြက္၊ ေလးနက္ စဥ္းစားပါ။
ႏွစ္ခုသုံးခု၊ လြန္ၾကဴးျပဳ၊ ၾကားမႈမွတ္ေသခ်ာ။
သီလငါးပါး၊ ေစာင့္ထိန္းျငား၊ ေရာက္ျငား ဘုံေဒ၀ါ။ (အဂၤါေမာင္)
ငါးပါးသီလ အၿမဲေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ ဘ၀ကို ျမွင့္တင္ၾကပါစုိ႔။
ကုိးကား။
ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္အရွင္ကုမာရာဘိ၀ံသ၏ "အပါယ္တံခါးပိတ္ နိဗၺာန္တံခါးဖြင့္ တရားေတာ္"
ဗုဒၶသာသာသနာ ႏွစ္ ၂၆၀၀ ျပည့္အထိမ္းအမွတ္တရား။
.